Prinsjesdag 2025: opnieuw weerbaarheid
“80 jaar na de bevrijding van ons land zijn vraagstukken van vrede en veiligheid opnieuw urgent.” Deze woorden van de koning vatten scherp samen wat veel professionals in het veiligheidsdomein dagelijks ervaren: veiligheid is geen vanzelfsprekendheid. Prinsjesdag 2025 en de presentatie van de miljoenennota laten zien dat weerbaarheid hét thema wordt voor alle veiligheidsprofessionals.
Weerbaarheid als rode draad
Het kabinet benadrukt dat maatschappelijke veerkracht versterkt moet worden, dichtbij en ver weg. Dit komt concreet tot uiting in investeringen zoals:
- Defensie en internationale veiligheid: uitgaven in lijn met NAVO-norm; voortzetting van politieke, militaire, financiële en morele steun aan Oekraïne.
- Vitale infrastructuur en energievoorziening: betere bescherming van netwerken en kritieke voorzieningen, met investeringen in elektriciteitsinfrastructuur om congestie te verminderen en leveringszekerheid te waarborgen.
- Strategische zelfstandigheid: verminderen van risicovolle afhankelijkheden, met nadruk op Europese samenwerking en versterking van open strategische autonomie.
- Lokale en regionale weerbaarheid: vanaf 2027 structureel 70 miljoen euro voor noodsteunpunten, publiekscampagnes en huis-aan-huispublicaties; aanvullend 10 miljoen in 2025 en 20 miljoen in 2026, plus kasschuifmiddelen (2 miljoen in 2025 en 5 miljoen in 2026).
Wat betekent de weerbaarheidsopgave voor jouw gemeente?
Meer middelen voor noodsteunpunten en publiekscampagnes klinken goed, maar ze vragen ook om voorbereiding. Denk aan afstemming met communicatieafdelingen, het trainen van crisisteams en het benutten van bestaande netwerken in de wijk. Juist daar kunnen veiligheidsadviseurs nu al het verschil maken door vroegtijdig partners te betrekken.
Eind augustus publiceerde de VNG haar handreiking weerbaarheid en veerkracht op lokaal niveau. Deze handreiking biedt een serie van te treffen maatregelen, gebaseerd op zes pijlers. Hiermee biedt het een richting om op lokaal niveau de maatschappelijke weerbaarheid te versterken. De handreiking is bedoeld als levend document dat richting geeft, ruimte laat voor lokale invulling en uitnodigt tot samenwerking en doorontwikkeling. Dit betekent dat het van belang is dat iedere gemeente voor zichzelf positie kiest, koers bepaalt en een wenkend perspectief schetst als het gaat om de weerbaarheidsopgave waaraan ze wil werken.
Weerbaarheid breed
Ook digitale dreigingen, ondermijning en dual-use vraagstukken maken deel uit van het weerbaarheidsbeeld. Cyberaanvallen, desinformatie, verstoringen van vitale ketens en het gebruik van civiele middelen voor militaire toepassingen vragen om een geïntegreerde “all-hazard” aanpak, van lokaal tot landelijk. Een aanpak waarin alle onderdelen en lagen van de samenleving, de “whole-of-society”, betrokken moeten worden.
Voor jou als professional betekent dit dat de grenzen tussen domeinen steeds meer vervagen. Cyberaanvallen hebben impact op fysieke veiligheid, desinformatie beïnvloedt mogelijk de openbare orde en ondermijning raakt direct de leefbaarheid in wijken. De kunst is om die integrale benadering niet alleen op papier te hebben, maar ook in de praktijk te organiseren. Hoe borg je bijvoorbeeld dat jouw (crisis)organisatie voorbereid is op digitale verstoringen? En welke afspraken maak je met partners om gezamenlijk weerbaarder te worden?
Conclusie
Prinsjesdag 2025 maakt duidelijk: weerbaarheid is opnieuw het kernwoord voor veiligheidsprofessionals, met investeringen en initiatieven die variëren van defensie en energie-infrastructuur tot lokale noodsteunpunten, digitale veiligheid en dual-use vraagstukken. Voor professionals betekent dit dat weerbaarheid de leidraad wordt in beleid, samenwerking en dagelijkse praktijk, zowel op lokaal als nationaal niveau.
Als Scherp in veiligheid ondersteunen we inmiddels meerdere organisaties rondom het weerbaarheidsvraagstuk. Benieuwd wat we voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem contact met ons op om te bespreken hoe we samen de weerbaarheid van jouw organisatie kunnen versterken, van advies en beleid tot praktische oefeningen en samenwerkingstrajecten.
Scherp Safety Seminar
Wil je je verder verdiepen in dit thema? Tijdens het Scherp Safety Seminar 2025 spreekt burgemeester Marianne Schuurmans (Haarlemmermeer) over de urgentie van bevolkingszorg en samenredzaamheid. Daarna ga je in een interactieve deelsessie met onze adviseurs Bernd en Richard zelf aan de slag met de weerbaarheidsopgave.
Over Bernd
Bernd Jager is adviseur veiligheid bij Scherp in Veiligheid. Met ruim vijftien jaar ervaring binnen het domein van openbare orde en veiligheid (OOV) beweegt hij zich soepel tussen het operationele werk en het strategisch-bestuurlijke niveau. Hij adviseerde gemeenten, veiligheidsregio’s en waterschappen over onder meer evenementenveiligheid, crisisorganisatie en bestuurlijke advisering. Zijn persoonlijke drive? De weerbaarheid van medewerkers versterken, omdat juist dat vaak wordt onderschat in organisaties. Wil je met Bernd in gesprek over hoe je jouw organisatie weerbaarder maakt? Hij maakt graag tijd voor een kop koffie.
