Binnen Scherp in Veiligheid hebben we uiteenlopende opdrachten in het veiligheidsdomein. Zo traden onze collega’s Erik Baas en Hendrik Snip op als waarnemer van de communicatieadviseurs Commando Plaats Incident (CoPi) voor de Veiligheidsregio Hollands Midden (VRHM) tijdens de multidisciplinaire operationele oefendagen in Vught. Bij het CoPi ligt volgens de GRIP-structuur de operationele leiding op de plaats van het incident, met vertegenwoordigers van de hulpdiensten en gemeenten. Na afloop van de opdracht belden we met opdrachtgever Casper Kruizinga, specialist risico-en crisiscommunicatie van VRHM.

Wat was het doel van de oefening?
“Voor de communicatieadviseurs was het allerbelangrijkste doel deze oefening: het vervullen van de rol van adviseur binnen in het CoPi, dat je je opstelt als communicatieadviseur in het overleg. In het verleden lag de nadruk vooral op de uitvoering, nu op hun rol als adviseur, waarbij ze het Gogme-model gebruiken als houvast. Wat haal je en wat breng je en waarom? Processen zoals een NL-Alert activeren hebben we goed staan binnen de crisisorganisatie, de oefeningen gingen daarom meer om de vraag hoe en waarom we vanuit communicatief oogpunt tot bepaalde besluiten komen.”

Waar liggen de uitdagingen voor een communicatieadviseur binnen het CoPi?
“Onze communicatieadviseurs CoPi zijn de meeste incidenten puur woordvoerder voor de brandweer. Ze hebben een dubbelrol: ze starten als woordvoerder van de brandweer en bij opschaling worden ze communicatieadviseur CoPi. Daarbij hebben niet alle communicatieadviseurs in het dagelijks werk ook een adviesfunctie. Als je vanuit je dagelijkse werk niet de ervaring hebt van adviseur, dan zijn deze trainingen extra nuttig. Bijvoorbeeld als het gaat om bestuurlijke dilemma’s. Daarom hebben we de nadruk bij de oefeningen gelegd op de rol van adviseur.” 

Zijn er specifieke aandachtspunten binnen het gebied van de Veiligheidsregio Hollands Midden waarop geoefend wordt?
“Het is een diverse regio met het Groene Hart, de Bollenstreek, met steden als Leiden, Gouda en Alphen aan den Rijn. We hebben tunnels, de Hogesnelheidslijn, maar ook diepe polders met overstromingsrisico’s. Er springt niet een specifiek risico bovenuit. Daarom oefenen we met onze crisisfuncionarissen met scenario’s in de volle breedte.”

"Als je vanuit je dagelijkse werk niet de ervaring hebt van adviseur, zijn deze trainingen extra nuttig"

Met wat voor scenario is met de communicatieadviseurs CoPi geoefend?
“Deze ronde hebben twee communicatieadviseurs afzonderlijk tweeënhalve dag geoefend. Onder meer met een ontsnapping uit de Penitentiaire Inrichting in Alphen aan de Rijn, waarbij we ook mensen van de PI hebben uitgenodigd voor de oefening. Een ander scenario betrof een chemielab waarbij gevaarlijke stoffen waren vrijgekomen. Hierbij was Defensie aangehaakt om als liaison de samenwerking te oefenen. Voor de communicatieadviseurs zijn het ingewikkelde scenario’s, er komt veel op ze af. Ze zijn opgeleid om het probleem af te pellen. Hoe kom je tot goede adviezen? Waar ben je van, en waarvan niet? Voor beide geldt: wat heb je nodig voor je communicatieadviezen, hoe zet je op een goede manier weg wat niet van jou is, maar wat je wel signaleert? Hoe los je dat op, tegen welke dilemma’s loop je aan? Het is een kwestie van goede prioriteiten stellen.” 

Welke rol hadden de waarnemers tijdens de oefeningen?
“We hebben Scherp in Veiligheid gevraagd om te coachen in de adviesrol. Uitvoering is belangrijk, maar de focus lag op het adviseurschap. Erik Baas en Hendrik Snip van Scherp zijn gewend om te werken als adviseur en weten wat er uit een CoPi-overleg gehaald moet worden. Ze hebben tijdens de oefeningen ondersteund bij de leerdoelen van onze communicatieadviseurs.”

Hoe zijn jullie bij Scherp in Veiligheid terechtgekomen?
“Voor onze CoPi-oefening hadden we voor in totaal een week mensen nodig. Onze communicatieadviseurs CoPi zijn opgeleid door Roy Johannink, maar hij was zelf niet in de gelegenheid om de waarneming bij de oefeningen te verzorgen. Hij wees ons op Scherp in Veiligheid. Die samenwerking is goed bevallen. De oefeningen gingen naar tevredenheid en het belangrijkste is dat de deelnemers ervan hebben geleerd. Ik zou zeggen: opdracht voltooid.”