Gemeenten en de regels voor praalwagens: Wat is jouw rol?

Het is spitsuur bij de carnavalsverenigingen in Nederland. Van 1 tot en met 4 maart staat het leven in verschillende delen van Nederland even stil. In veel dorpen en steden is de optocht met versierde wagens een vast onderdeel van de vieringen. Dit jaar worden de praalwagens met extra aandacht bekeken. Daarmee komt een overgangsperiode van vier jaar ten einde. 

Regels zijn niet nieuw, handhaving hierop wél

Sinds 2021 geldt er een kenteken- en registratieplicht voor landbouwvoertuigen en mobiele machines. Dit betekent dat praalwagens die zijn opgebouwd op bestaande voertuigen – zoals aanhangers, tractoren of omgebouwde voertuigen – moeten voldoen aan de eisen die gelden voor hun voertuigcategorie.

Het enige verschil in 2025? De handhaving gaat van start. Dit betekent dat voertuigen zonder registratie, goedkeuring of de juiste kentekenplaat niet meer de weg op mogen. Ook de verzekeringsplicht is een harde eis: geen verzekering, geen deelname. Dit is vooral een verantwoordelijkheid van de organisatoren en voertuigbezitters, niet van de gemeente.

Geen gemeentelijke ontheffing mogelijk

Bij kleinschalige evenementen, zoals een lokale huldiging van een voetbalteam, kan een gemeente een ontheffing verlenen voor bijzondere voertuigen. Dit gebeurt op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of specifieke gemeentelijke regelgeving.

Carnaval is echter een ander verhaal. Door de schaalgrootte en het aantal praalwagens gelden strengere regels. Gemeenten kunnen hiervoor niet zomaar ontheffingen verlenen die landelijke regelgeving omzeilen. Evenementen met rijdend verkeer vallen onder de Wegenverkeerswet 1994 en het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990). De politie is verantwoordelijk voor de handhaving van deze wetgeving. De gemeente, en met name de vergunningverlener, is verantwoordelijk voor de vergunningverlening en het opstellen van verkeersmaatregelen.

Het RDW is enkel verantwoordelijk voor de registratie en technische keuringen van voertuigen. 

Wel worden veel gemeenten regelmatig bevraagd over dit onderwerp, omdat zij de instantie zijn die vergunningen verleent en lokale voorschriften vaststelt.

Wat dit voor jou betekent

Voor jou als vergunningverlener, evenementencoördinator, adviseur verkeer of BOA, betekent dit vooral dat het goed is om te weten wat je in jouw rol kunt doen. Organisatoren en deelnemers kloppen misschien bij je aan met vragen. Het antwoord is in veel gevallen eenvoudig:

• Geen gemeentelijke ontheffing mogelijk – de regels zijn landelijk en kunnen niet door gemeenten worden aangepast.
• Handhaving is in handen van de politie – zij controleren mogelijk of voertuigen voldoen aan de regels. BOA’s spelen hier geen rol in.
• RDW is het aanspreekpunt bij vragen – voor registratie, keuringen en kentekenplicht moeten organisatoren en wagenbezitters bij het RDW zijn. Het RDW heeft een artikel op haar website staan met meer informatie over dit onderwerp.

Mijn advies aan vergunningverleners en evenementencoördinatoren is om dit thema nog eens onder de aandacht te brengen bij organisatoren en carnavalsverenigingen. Mogelijk voorkomt dit discussies tijdens een evenement waar gezelligheid voorop staat.